Jean Henry DUNANT (1828-1910) isimli bir İsviçreli yazar ve iş insanı, 1856 yılında bir Fransız kolonisi olan Cezayir’de kendi işini kurup çalışırken, 1859 yılında işleriyle ilgili olarak Fransa Kralı III. Napolyon ile görüşmek istedi.
Kral, Avusturya İmparatorluğu ve Fransa – Sardinya Krallığı arasında Kuzey İtalya’da geçen Solferino Savaşı nedeniyle İtalya’daydı.
Savaşın gerçekleştiği 24 Haziran 1869 gününün gecesinde kralın Solferino’daki karargâhına ulaşan Dunant, savaş meydanında tıbbi yardım alamadan yatan yaralıların durumuna tanıklık etti.
Kralla görüşmeyi başaramadı ancak orada kaldığı günler boyunca yaralı askerlere hangi tarafın askeri olduklarına bakmaksızın yardım etmek için yöredeki sivil halkı örgütledi.
Castiglione kasabasındaki evler hastane haline getirilip, gönüllü kadınlar hemşirelik, aşçılık yapmak üzere bir araya gelirken; Kraldan Avusturyalı esir doktorları serbest bırakması ve yaralılara yardım edebilmelerini sağlamak için izin alındı.
Tüm çabalara rağmen 22 bin Avusturyalı ve 17 bin Fransız askerinin hayatı kurtarılamadı.
SOLFERİNO KİTABI ve SONUÇLARI
Dunant, savaştan sonra Cenevre’ye döndüğünde, 1863 yılında savaşla ilgili anılarını anlatan “Solferino Hatırası” “Un souvenir de Solferino” adlı kitabını yayımladı ve kitap büyük ilgi görerek üç yıl içinde 12 dile çevrildi.
Dunant’ın “Solferino Hatırası” isimli kitabı üç konuyu ele almaktaydı:
1- Savaşın kendisinin anlatımı,
2- Çarpışmadan sonra savaş meydanının durumu,
3– Savaşlarda yaralıların kurtarılabilmesi için yapılacaklara dair plan.
Buna göre devletler,
a- Yaralıları koruyup tıbbi yardım sağlamak amacıyla uluslararası anlaşmalarda taraf olmalı,
b- Avrupa ülkelerinde savaşta yaralananlara hangi ulustan olduklarına bakmaksızın yardım edecek gönüllü dernekler barış zamanında oluşturulmalıydı.
KIZILHAÇ’IN OLUŞUMU ve KURULUŞU
Dunant, kitabında belirttiği önerilerini gerçekleştirmenin yollarını araştırmak için yola çıktı ve ilk olarak beş kişilik bir komite 7 Şubat 1863’te çalışmalara başladı.
Dunant, komitenin sekreteri seçildi. Sonradan “Uluslararası Kızılhaç Komitesi” adını alacak olan bu komite, uluslararası bir konferans düzenlemek istiyordu.
Servetini ve zamanını bu dava için harcayan Dunant; Avrupa’nın her yerini ziyaret ederek konferansa temsilci göndermeleri için hükümetlerle temasa geçti ve çabaları karşılık buldu.
26-29 Ekim 1863’te Cenevre’de gerçekleşen konferansa 16 ülkeden 39 temsilci katıldı.
Bu ilk Konferansta yaralı askerler için ‘’koruyucu düzenlemelerde’’ anlaşıldı.
Dunant’ın istediği gibi, ‘’insani yardım ve yasal koruma’’ birbirini tamamlayarak, koruma, tedavi ve teselli veren gücü oluşturacaktı.
Bunu sağlamak için taraflar;
a- Sahra hastanelerini tarafsız ve dokunulmaz kabul edecek,
b- Benzer koruma; ordu sağlık personelini, gönüllüleri ve yaralıları kapsayacak şekilde genişletilecek,
c- Hükümetler, korunacakları belirleyen ortak ayırt edici bir işaret seçeceklerdi.
Bu ikinci konferansın sonucunda, Dunant’ın önerileri çerçevesindeve önderliğinde on iki (12) devlet, 22 Ağustos 1864’te Cenevre Konvansiyonu olarak bilinen uluslararası anlaşmayı imzalayarak KIZILHAÇ teşkilatı kuruldu.
Belirleyici işaret olarak da İsviçre’ye övgü için, ‘’beyaz zemin üzerinde kırmızı haç işareti’’ (renkleri ters çevrilmiş İsviçre bayrağı) olarak seçildi.
ve KIZILAY
Şimdiki Kızılay ise, Kızılhaç’tan dört yıl sonra, 11 Haziran 1868 yılında, bu uluslararası anlaşmaya imza atarak, “Osmanlı Yaralı ve Hasta Askerlere Yardım Cemiyeti” adıyla ve ‘’beyaz üstüne kırmızı hilal amblemiyle’’, kurulmuştur.
1877’de “Osmanlı Hilal-i Ahmer Cemiyeti”,
1923’de “Türkiye Hilal-i Ahmer Cemiyeti”,
1935’de “Türkiye Kızılay Cemiyeti” – (Kuruluşa “KIZILAY” adını Atatürk vermiştir.)
ve
1947’de “Türkiye Kızılay Derneği” adını almıştır.
BEYYİNAT tarafından Vikipedi ve değişik kaynaklardan derlenmiştir.
BEYYİNAT 